Ağız ve diş sağlığında sıklıkla karşılaşılan problemlerden biri de apsedir ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkan bu apselerin doğru zamanda doğru tedavi ile kolaylıkla ortadan kaldırılması mümkündür.
En net belirtisi ateş ve şişlik olan diş apsesi, diş kökünde ya da diş aralarında görülebilen, çoğu zaman antibiyotik ile tedavi edilebilen, tedavide geç kalındığı takdirde ağız ve vücuttaki diğer dokulara da yayılabilen, yaygın olarak ağız bakımındaki ihmalkarlıkların şekillendirdiği zeminde gelişen ve bu doğrultuda alınacak önlemler ile engellenebilen bir sağlık problemidir.
Diş apsesinin erken dönemde farkına varılarak hızlı bir şekilde doğru müdahalenin uygulanması, apsenin yayılarak etki alanının artmasını engellemesi açısından oldukça kritiktir ve bu erken müdahaleyi sağlayan en önemli nokta da hiç şüphesiz hızlı teşhis dolayısıyla semptomların doğru zamanda anlaşılabilmesidir.
Apsenin birçok belirtisi olabilir ve bu belirtilerden başlıcalarını;
olarak sıralayabiliriz.
Apsenin müdahale edilmesi gereken seviyeye yaklaştığının en net iki bileşeni, ateşle birlikte yüz ve boyun bölgesinde şişme görülmesidir. Bu iki semptom aynı anda gözlemlendiği takdirde bir an dahi kaybetmeden uzman hekim kontrolüne başvurulması gerekir çünkü apse her ne kadar ufak bir problem gibi dursa da, göz ardı edildiği takdirde enfeksiyonunun öncelikle ağız, devamında ise vücuttaki diğer dokuları etkilemesi muhtemeldir.
Yalnızca ortaya çıktığı bölgeye değil, vücudun farklı alanlarına da tesir edebilecek potansiyele sahip olan apseler, ihmal edilmemesi gereken problemlerdir.
Apsenin tedavisi, etki derecesine bağlı olarak şekilleneceğinden dolayı öncelikle kapsamlı bir muayene ile apsenin mevcut durumdaki etkisi tespit edilir. Bu muayenede detay bir görünüm elde edilmesini amacıyla röntgen kullanılmasının yanında dişte baskı yaratacak ufak temaslarla ağrının şiddeti yani apsenin etki ettiği bölgenin kapsamı belirlenir.
Apsenin tümüyle geçmesi için içinin boşaltılarak enfekte olan bölgenin kusursuz bir şekilde temizlenmesi gerekir ki bu temizleme için antibiyotiğin yeterli olduğu durumlara ek olarak kanal tedavisi seçeneği de gündeme gelir. Eğer enfeksiyon pulpa yani diş özünde telafi edilemeyecek tahribatlara neden olduysa yani dişin kurtarılması mümkün değilse çekim işlemi yapılır ve implant tedavisi seçeneği masaya yatırılır.
Ağız ve diş sağlığında karşı karşıya kaldığımız diğer tüm problemlerde olduğu gibi diş apsesinde de birtakım önlemler alarak problemin ortaya çıkması engellenebilir. Bu bağlamda, alınacak önlemlerin aslında apseye neden olan etkenlere yönelik olduğu ortadadır.
Diş apsesini önlemenin en etkili yolu; ağız ve diş bakımının aksatılmamasıdır. Diş apseleri çoğu zaman bakımdaki eksikler etrafında ortaya çıkar ve bu bakım süreci kapsamında periyodik hekim kontrolleri de hayli önemlidir. Ağız ve diş sağlığında hekim tavsiyesiyle bir diş fırçası, ipi ve macunu kullanımının yanında öğün sonrasında anlık temizliğe yardımcı olan ağız bakım suları da apselerin önlenmesinde belirgin bir etkiye sahiptir.
Beslenme düzenindeki hassasiyet de diş apselerinin önlenmesine yardımcı olabilir. Dişlerde bakteriyel faaliyetlere zemin hazırlayan aşırı şekerli ve asitli besin gruplarından uzak durulması, diş apsesi oluşumunu da engelleyecektir.
Apsenin temizlenmesi, kesinlikle toplumda kabul gördüğü kadar zor bir işlem değildir ve gerek ilaçların artan etki düzeyleri gerekse de teknolojinin diş hekimliği uygulamalarında sağladığı kolay müdahale imkanı, doğru zamanda müdahale edilen apsenin herhangi bir komplikasyona neden olmadan temizlenmesini sağlar.
Apsenin yayıldığı bölge ve etki derecesi dikkate alınarak yapılan tedavi planlamasında, antibiyotik tercih edilebileceği gibi daha yoğun etkiye sahip apselerde kanal tedavisi seçeneği de gündeme gelir. Diş apselerinin bütününe baktığımızda, büyük ölçekli bir yayılma yoksa çoğu zaman antibiyotik tedavisi yeterli olur. Tüm bunlara baktığımızda, doğru anda müdahale edilen ve dişin bütününe yayılmayan apselerin rahatlıkla temizlenebileceğini söylememiz mümkündür.
Apse içerisinde biriken enfeksiyonun çeşitli nedenlerden ötürü patlaması mümkündür ve bu durumda yapılması gereken; bir an dahi kaybetmeden diş hekimi kontrolüne başvurmaktır. Apsenin patladığında, çoğu zaman ağız içerisine hayli kötü tat veren bir sıvı yayılır ve enfeksiyonunun dirence daha fazla dayanamadığının en önemli belirtisi de budur.
Diş apsesi her ne kadar ufak bir ağız ve diş sağlığı problemi gibi gözükse de doğru zamanda müdahale edilmediği takdirde vücut dokularını ve bağışıklık sistemini olumsuz etkiler hale gelebilir. Dolayısıyla doğru anda müdahale edilmeyen bir diş apsesi kesinlikle tehlikelidir.
Çoğu zaman tedavi uygulanmaya başladıktan sonraki 1-2 gün içerisinde diş apsesinde dişte ve boyun bölgesinde yarattığı ağrı kesilir. Antibiyotik tedavisiyle devam eden tedavi süreci diş apsesine müdahale ile apsenin de durumuna ve yayıldığı alana bağlı olarak yaklaşık 1 haftada sonlanır.